عمدهترین دلیل اسهال عفونت رودهها است که ممکن است در پی این شرایط بهوجود بیاید: ویروس، باکتری، انگل یا وضعیتی که بهعنوان اسهال و استفراغ شناخته میشود. این آلودگیها معمولاً از طریق غذا یا آبی حاصل میشود که آلوده به مدفوع شدهاند یا مستقیماً از فردی منتقل میشود که به این بیماری آلوده شده است. این بیماری را میتوان به سه دسته تقسیمبندی کرد: اسهال آبکی کوتاهمدت، اسهال خونی کوتاهمدت و اگر بهمدت بیش از دو هفته ادامه یابد، بهعنوان اسهال پایدار شناخته میشود. در ادامه روش درمان این بیماری با چند داروی گیاهی و نمک آورده شده است:
1- بومادران: بومادران یکی از گیاهان دارویی بسیار باارزش است که خواص نسبتاً زیادی دارد. ازجمله خواص اصلی آن، اثرات ضداسپاسم، ضدنفخ، ضدورم (ضدالتهاب)، مقوی معده، صفراآور و برطرفکردن بیاشتهایی است. مصرف خوراکی آن برای برطرفکردن مشکلات رودهایـمعدهای ازجمله اسهال و دلدرد بسیار مؤثر است. بومادران سالیان دراز در طب عوام بهعنوان بندآورنده خونریزی ازجمله هموروئید و قاعدگی مصرف میشود. اثر بندآورنده خون این گیاه را مربوط به آلکالوئید آکیلتین میدانند که باعث کاهش زمان انعقاد میشود. بومادران در مشکلات پیشقاعدگی (PMS) باعث منظمشدن قاعدگی، کاهش خونریزی ماهیانه و کاهش درد میشود. اثر دیگر آن بهترکردن جریان گردش خون بوده و بهعنوان یک داروی ضدترومبوز مغزی و شریانی میتواند استفاده شود. همچنین تقویت رگهای واریسی از دیگر آثار خوب این گیاه است. اثر ضدمیکروب قوی و کاهش پرفشاری خون بومادران نیز مکرراً گزارش شده است. از اثرات دیگر آن میتوان خاصیت ضدحساسیت آن را ذکر کرد. همچنین میتوان بهعنوان یک گیاه معرق آن را در سرماخوردگی مصرف کرد. بهتر است در زمان حاملگی و شیردهی از این گیاه استفاده نشود. برای مصرف این گیاه، دو تا چهار گرم از سرشاخههای گلدار را با حدود یک لیوان آب بهمدت 10 دقیقه میجوشانیم؛ سپس صاف کرده و پس از سردشدن میل میشود. این مقدار مصرف را میتوان بین یک تا سه بار در روز (هنگام صبحانه، ناهار، شام) تکرار کرد. جوشانده حاصل بسیار تلخ است و میتوان مزه آن را با نبات یا عسل تا حدی تغییر داد.
2- نمک: نمک حاوی سدیم است؛ یک الکترولیت که میتواند برای جلوگیری از کمآبی ناشی از اسهال و استفراغ استفاده شود. بهعلاوه نمک در مبارزه با عفونتها به حفظ سطح pH دستگاه گوارش کمک میکند. یک قاشق چایخوری نمک را به یک لیتر یا چهار فنجان آب فیلترشده بیفزایید، سپس دو قاشق غذاخوری شکر اضافه کنید و در فواصل زمانی کوتاه در طول روز بنوشید.
3- دارچین: دارچین مقوی معده، ضدنفخ و ضداسهال است. همچنین از آن بهعنوان معطرکننده در ادویهجات استفاده میشود. روزانه میتوان از دو تا چهار گرم پودر دارچین استفاده کرد. دارچین بهصورت دمکرده نیز مصرف میشود. به دو تا چهار گرم از پودر دارچین یک لیوان آب جوش اضافه کرده و 20 دقیقه به حال خود میگذاریم. بهتر است درب ظرف بسته باشد یا پارچهای روی آن قرار دهیم. سپس آن را صاف کرده و صافشده را میل میکنیم. دمکرده برای درمان اسهال، ضعف کلیه و حالات سرماخوردگی مفید است. استفاده آن در زمان شیردهی، مطالعه نشده است، لذا بهتر است در زمان شیردهی مصرف نشود و در زمان حاملگی، وجود زخمهای گوارشی و وجود تبهای با منشأ ناشناخته نباید مصرف شود.
4- زنجبیل: زنجبیل بهدلیل خاصیت ضدباکتری، ضدویروسی، ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی آن درمان بسیار مؤثری برای درمان اسهال و استفراغ است. زنجبیل میتواند به پیشگیری و درمان عفونت معده منجر شود و فراوانی علائم مانند مدفوع آبکی، تهوع، استفراغ و گرفتگی عضلات شکم نیز کاهش میدهد. یک قاشق چایخوری از ریشه زنجبیل تازه خردشده را به یک فنجان آب جوش بیفزایید، سپس بهمدت ۱۰ تا ۱۵ بگذارید تا دم بکشد، در ننهایت مقداریی عسل به این چای بیفزایید. این چای تسکیندهنده را دو یا سه بار در روز تا زمانیکه احساس کنید حالتان بهتر است بنوشید. همچنین میتوانید زنجبیل تازه را آماده و چند بار در روز بنوشید. حتی میتوانید یک تکه کوچک ریشه زنجبیل تازه یا کپسول زنجبیل را برای درمان اسهال و استفراغ بجوید. افراد دارای فشار خون بالا باید از زنجیبل استفاده نکنند.
5- انقوزه: این گیاه سرشار از خواص آنتیاکسیدانی، ضدباکتری و ضدویروس است. انقوزه با ویروسها و باکتریها مبارزه کرده و درنتیجه علائم اسهال و استفراغ را کاهش میدهد و تاثیرش سریع است. بهعلاوه، این ادویه به هضم غذا کمک کرده و سبب تقویت دستگاه گوارش می شود؛ یکدوم قاشق چایخوری پودر انقوزه را به یک لیوان آب گرم اضافه کرده، خوب هم بزنید و دو بار در روز بهمدت چند روز استفاده کنید. برای جلوگیری از اسهال و استفراغ و سایر مشکلات گوارشی، کمی انقوزه به ادویه کاری و مواد غذایی روزانه اضافه کنید.
6- ریحان: ریحان بهدلیل داشتن خواص ضداسپاسم، داروی خوبی برای اسهال و استفراغ است. این گیاه معده را قویتر میکند و مانع ابتلا به بسیاری از بیماریهای اسهال و استفراغ میشود. مخلوط مقدار مساوی از آب ریحان و آب ریشه زنجبیل را دو یا سه بار در روز برای کاهش درد معده مصرف کنید. همچنین میتوانید ۱۰ تا ۱۵ برگ ریحان را در یک فنجان آب جوش بریزید یا چای ریحان را روزانه با عسل چندبار مخلوط کنید.